Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

α. Ο αθλητισμός στη μινωική εποχή

   Οι Μινωίτες μετέτρεψαν με την πάροδο του χρόνου μια σειρά από αγωνίσματα και παιχνίδια που παρέλαβαν από τους Αιγύπτιους σε πραγματικά αθλήματα και τα απολάμβαναν στις γιορτές και τις θρησκευτικές τους εκδηλώσεις. Ανάμεσα στα μινωικά αθλήματα σημαντική θέση κατείχαν η πάλη, η πυγμή, το κυβίστημα και κυρίως τα ταυροκαθάψια, στα οποία οι αθλητές επιτελούσαν θεαματικά άλματα πάνω στη ράχη των ταύρων που έτρεχαν.

Σκηνή πυγμαχίας μεταξύ νέων σε τοιχογραφία της Θήρας.

Τα ταυροκαθάψια, Τοιχογραφία από το ανάκτορο της Κνωσσού, 15ος αιώνας πΧ

β. Ο αθλητισμός στη μυκηναϊκή εποχή

   Οι Μυκηναίοι διατήρησαν την πάλη, την πυγμή και τα ταυροκαθάψια προσαρμοσμένα στις δικές τους ανάγκες και στη δική τους ιδιοσυγκρασία. Επινόησαν όμως και άλλα αθλήματα με γνήσιο αγωνιστικό πνεύμα, το δρόμο και την αρματοδρομία. Οι αγώνες των Μυκηναίων, όπως φαίνεται στον Όμηρο, τελούνταν στα πλαίσια θρησκευτικών τελετών αφιερωμένων στη μνήμη κάποιου επιφανούς νεκρού. Το αγωνιστικό πνεύμα των Μυκηναίων εκφρασμένο με την ομηρική φράση «αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων» (πάντα να αριστεύεις και να ξεπερνάς τους άλλους) έγινε το ύψιστο ιδανικό της αρχαιότητας.

γ. Ο αθλητισμός στα γεωμετρικά και αρχαϊκά χρόνια

   Στα γεωμετρικά και αρχαϊκά χρόνια θεσμοθετείται η οργάνωση πολλών τοπικών αγώνων οι οποίοι σχετίζονται με τη λατρεία νεκρών ηρώων και θεών και έχουν έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα. Στις πόλεις-κράτη καλλιεργείται το γνήσιο αγωνιστικό πνεύμα και σύντομα αναπτύσσεται συναγωνισμός μεταξύ τους για την προετοιμασία των καλύτερων αθλητών και την επίτευξη περισσότερων νικών. Συνδυάζεται η πνευματική και ψυχική καλλιέργεια με την σωματική εκγύμναση. «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» είναι η επιδίωξή τους.

δ.Οι αθλητικοί αγώνες κατά την κλασσική εποχή

   Ο τοπικός χαρακτήρας των αγώνων σταδιακά γίνεται πανελλήνιος. Τόποι με ξεχωριστή ιερότητα – η Ολυμπία, οι Δελφοί, η Νεμέα, η Κόρινθος – διοργανώνουν τους δικούς τους πανελλήνιους αγώνες. Ξεχωριστή Θέση κατέχουν οι Ολυμπιακοί αγώνες που διοργανώνονται στην Ολυμπία και γίνονται το σύμβολο της πολιτικής και πολιτιστικής ενότητας των Ελλήνων στην ιστορική περίοδο. Τον 5ο πΧ αιώνα οι Ολυμπιακοί αγώνες φτάνουν στο απόγειο της δόξας τους.

ε. Οι αθλητικοί αγώνες κατά την Ελληνιστική περίοδο

   Με τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου οι αθλητικοί αγώνες διαδίδονται και εκτός του Ελλαδικού χώρου, ως την Ανατολή. Στα ελληνιστικά βασίλεια χτίζονται παραδοσιακοί χώροι άθλησης, γυμναστήρια, παλαίστρες, στάδια, και οργανώνονται νέες γιορτές και τοπικοί αγώνες με πρότυπο τους πανελλήνιους. Στην Ελλάδα καταβάλλεται προσπάθεια για τον εξωραϊσμό και την επέκταση αθλητικών χώρων με χρήματα που διαθέτουν οι βασιλείς των ελληνιστικών κρατών.
   Οι αθλητικές γιορτές αυξάνονται. Στα καθιερωμένα από την αθλητική παράδοση αγωνίσματα προστίθενται και νέα. Οι αγώνες όμως χάνουν τον αρχικό τους χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό τους τώρα είναι η πολυτέλεια και η φροντίδα για την μεγαλύτερη άνεση των θεατών. Αποσυνδέονται σταδιακά από την θρησκεία, γίνονται θέαμα, μετατρέπονται σε επαγγελματικές αθλητικές εκδηλώσεις.

στ. Ρωμαϊκή Εποχή – Παρακμή των αγώνων

   Με την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους το 146πX η σταδιακή πτώση των αθλητικών και ηθικών αξιών, που παρατηρείται την προηγούμενη περίοδο, επιδεινώνεται αισθητά.
Μια προσπάθεια αναζωογόνησης των Ολυμπιακών και άλλων τοπικών και αθλητικών γιορτών από κάποιους αυτοκράτορες του ρωμαϊκού κράτους δεν μπορεί να αναχαιτίσει την πορεία τους προς την παρακμή και τον εκφυλισμό. Λειτουργούν ως μεγαλοπρεπή θεάματα που προωθούνται από επαγγελματικές αθλητικές ενώσεις και διαφέρουν πολύ από τους παλιούς αγώνες που ήταν στενά δεμένοι με τη θρησκεία και το ηρωικό παρελθόν.
   Τελικά καταργούνται από τον Θεοδόσιο Α΄ το 393μΧ, όταν με διάταγμά του απαγορεύεται η λειτουργία όλων των Ιερών που σχετίζονται με τη λατρεία των Ολυμπίων θεών.
 

ΟΝΟΜΑΤΑ  ΑΡΧΑΙΩΝ  ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ